توضیحات نیکی کریمی درباره فیلم آتابای

به گزارش تور گرجستان ارزان، آتابای از بسیاری جهات یکی از فیلم های متفاوت سینمای ایران است؛ قصه ای عاشقانه که در اقلیمی کمتر دیده شده در سینمای ایران روایت می گردد. جسارت فیلم نامه نویس در نگارش قصه و کارگردانی که توانسته به خوبی دنیای ذهنی اش را خلق کند.

توضیحات نیکی کریمی درباره فیلم آتابای

به گزارش شرق، در این فیلم همه چیز در جای درست استفاده شده؛ راهنمایی دقیق بازیگران، پرداختن به تمامی شخصیت ها و آشنایی مخاطب با شخصیت های فرعی و داستان هایشان و تطابق درست فرم و محتوا که آتابای را به فیلمی تأمل برانگیز تبدیل نموده است. بدون شک آتابای را می توان فیلمی در امتداد دغدغه مندی نیکی کریمی، کارگردانش، در سینما توصیف کرد؛ فیلمی که به مراتب بیش از پیش انتظارات را از این کارگردان بیشتر خواهد نمود. آتابای فیلم اصیلی است و ساختار بصری منحصر به فرد فیلم، آن را به گزینه متفاوتی تبدیل می نماید. به بهانه نمایش این فیلم با نیکی کریمی کارگردان آتابای به تبادل نظر نشستیم که در ادامه می خوانید.

فیلم های شما غالبا شخصیت محور هستند و تم جست وجوی درونی در آن ها دیده می شود. به نظرم در فیلم هایی که بازی نموده اید نیز همین موضوع به وضوح دیده می شود؛ آیا این به علاقه شما به این تم برمی شود؟

خودشناسی و همین طور روان شناسی انسان همواره برایم مطرح و مهم بوده است؛ مسئله تصمیم گیری و انتخاب و رنجی که انسان هر روز با آن روبرو است، چون دائم باید دست به انتخاب بزند. گذشته و کوله باری که به دوش می کشد و توان روانی رویارویی با زندگی. در این موارد کندوکاو بسیاری می کنم و می خوانم و سعی می کنم مشاهده گر باشم و تحلیل کنم. فیلم های من بیشتر کندوکاو ها و کشمکش های فکری خودم هستند.

فکر می کنم از نخستین نمایش های فیلم آتابای در جشنواره فیلم فجر، رویکرد منتقدان و مخاطبان، جهت فیلم را تعیین کرد. آتابای اثری متمایز در کارنامه شماست؛ هم به لحاظ مفاهیم و مضمون و هم ساختار. کنجکاوم جزئیات بیشتری درباره طراحی دقیقی که برای ساخت فیلم در فکر داشتید، بدانم.

قطعا برای این نوع سینما طراحی دقیق وجود ندارد، بلکه فیلمی است که بیشتر از جان و دل آمده و نگارش شده است. من باید درباره موضوعی هیجان زده بشوم تا فیلم بسازم؛ وگرنه ساخت فیلم برایم امری اجباری نیست. همواره هم همین طور بوده. مثلا در یک شب اولین فیلمم یا چند روز بعد فیلم دومم. در همه فیلم هایم موضوعی در فکرم مرا ترغیب نموده به ساختن فیلم. درباره آتابای می خواستم ببینم تا چه حد می توان شعر و ادبیات را به سینما نزدیک کرد. سعی کردم دنیایی را که از کشف و شهود و ناخودآگاهم سرچشمه گرفته است، ملموس کنم.

بیشتر از ادبیاتی که دوست دارم، وام گرفته شده است؛ مثل چخوف، سامرست موام، پل استر و خیلی های دیگر که نوع شکل گیری درام و روابط را در آن ها می پسندم. ادبیاتی که دوست دارم باید تأثیرگذار و متفاوت باشد تا سراغش بروم و البته شاعرانه. موضوع دیگر، مسائلی است که فکر مرا همواره به خود جلب نموده اند؛ سنت، اخلاق، ریا، دروغ، تنهایی، غم و ... و همه این ها را در بستری دور می دیدم؛ جایی که خالی است و افق دارد؛ انسان در چنبره محیط، اخلاق و.... جالب بود که چند روز قبل با یکی از دوستانم که مترجم زیرنویس در فیلم شیفت شب بود، صحبت می کردم و اشاره نمود یادت می آید بعد از شیفت شب به من گفتی می خواهی فیلمی در آذربایجان بسازی بر اساس قصه آقای درویشیان و ساختی.

گویش آذری انتخاب جسورانه و پرریسکی برای ساخت فیلم بود و البته راهنمایی بازیگران در اقلیمی که کمی برای مخاطب عام ناآشناست. چطور شد این ریسک را پذیرفتید؟

برای من ریسک نبود، به نظرم طبیعت هنر این است که مخاطب اختصاصی داشته باشد. اگر همه آدم ها از یک فیلم و یک تابلو نقاشی خوششان بیاید که این دیگر هنر نیست. هر فیلمی هم مخاطب خودش را انتخاب می نماید. مخاطب امروز انتخاب های فراوانی برای تماشاکردن دارد و به راحتی می تواند و دارد فیلم ها یا سریال هایی را با زیرنویس می ببیند. مثلا می تواند فیلمی درباره یک مکان دور افتاده در مکزیک را با زیرنویس ببیند و با آن ارتباط برقرار کند، شاید حتی بیشتر از فیلمی که در کشور مخاطب آن اثر یا کشور خودش ساخته شده است.

گاهی اوقات ممکن است چنین اتفاقی را همه ما تجربه کنیم؛ چه برسد به اینکه در خطه دیگری در کشور خودمان فیلمی ساخته شود و زیرنویس هم دارد؛ بنابراین من اصلا به این موضوع فکر نمی کردم. برای من حال و هوای فیلم از همه چیز مهم تر بود. در واقع این فرم از سینما، ادبیات، شعر و آنچه را دوست دارم، با مخاطب در میان گذاشتم و مطمئن بودم فیلم تماشاگر خودش را هم پیدا می نماید؛ چرا که اساسا درباره هر فیلمی این اتفاق می افتد که مخاطب خاص خودش را دارد و باقی ماجرا. این نوع سینمایی است که من دوست دارم. سینمایی که در آن تجربه و آزادی هست.

فیلم نامه بسیار دقیق و با جزئیات نوشته شده است و در طول داستان شخصیت ها به مخاطب معرفی می شوند و داستان های فرعی جذابی نوشته شده است. کمی درباره انتخاب این فیلم نامه برای ساخت صحبت می کنید؟ با توجه به اینکه اساسا رفتن سراغ روایت یک قصه عاشقانه در سینمای ایران، دردسر های خاص خودش را دارد.

برای من آنچه در نوشتن فیلم نامه مهم است، جزئیات است. حتی در زندگی هم جزئیات رفتاری آدم ها برایم مهم است. وقتی فیلم نامه می نویسم که معمولا خیلی هم زمان می برد، درباره آتابای دو سال طول کشید، قصه کم کم در فکرم شکل می گیرد. همان طورکه گفتم، وام دار ادبیات هستم و هم کتاب زیاد خوانده ام و هم درام را خوب می شناسم. می خواستم نزدیک شوم به ادبیات جادویی که همواره از خواندنش لذت برده ام؛ ادبیاتی که جزئیات در آن حرف اول را می زند و رمز و راز دارد.

اما درباره ساخت قصه عاشقانه آن باید بگویم حتما ترسیم و ساخت آن سخت است، ولی مهم است که چگونه و چطور روایت شود. مثلا در کتاب نزدیکی که من حدود 20 سال بیش ترجمه کردم، دیالوگی وجود دارد از زبان جی که می گوید اگر برشود و مرا در آغوش بگیرد، او را می بخشم. درست مثل فیلم سارا که خودم بازی کردم. آنجا هم سارا می گوید اگر برشود و مرا ببیند، می بخشمش. لازم نیست ما همه چیز را در سینما بگوییم. می خواستم این عشق تنها با نگاه دیده شود و شاعرانه باشد. من در پی رمز و راز بودم و حقیقت و اینکه چطور می توان آن را با نگاهی شاعرانه در سینما نشان داد.

راهنمایی بازیگران در چنین فیلمی به مراتب سخت تر است؛ گویشی که بازیگران باید روی آن تسلط پیدا می کردند، بخشی از این ماجراست، اما بدون تردید بازیگران این فیلم یکی از برترین بازی های کارنامه خود را ارائه دادند و ارتباط ها در طول داستان بسیار گرم و باور پذیر است. پیش از فیلم برداری، تمرین های زیادی داشتید؟

تمرین های زیادی داشتیم. می خواستم همه طبیعی باشند. کار با بازیگران یکسان بود؛ چه بازیگرانی که حرفه ای نبودند و چه آن ها که خیلی فیلم بازی ننموده بودند یا نابازیگران و حتی بازیگران حرفه ای فیلم. در توضیحاتی که من می دادم، اول شخصیت ترسیم می شد و بعد تمرین های زیادی اتفاق می افتاد. اساس فیلم برداری ما به این روش پیش می رفت که اول زندگی اتفاق می افتاد و بعد فیلم برداری آغاز می شد. بازیگران را در موقعیت قرار می دادم.

درباره بازیگران حرفه ای که نقش ها از آن ها فاصله داشت، از این جهت که این نوع نقش را قبلا کار ننموده بودند هم همین موضوع صدق می کرد. قصد داشتم زندگی واقعی در جریان باشد که تصویرکردنش به این سادگی هم ممکن نبود؛ به این علت که همه باید یکدست بازی می کردند. نیاز بود بازی های مینی مال و در عین حال با نگاه های دقیق صورت بگیرد که این نیاز به آن داشت که مدام بازی ها روتوش شود و در میزانسن و فیلم برداری اتفاق طوری رقم بخورد که همه چیز طبیعی باشد. قطعا به تمرکز و حضور فعال در صحنه نیاز داشت که فکر می کنم سعی کردم بیشتر بازیگران چنین موقعیتی داشته باشند.

بسیاری قصه را مردانه توصیف کردند و از این جهت هم فیلم شما را متفاوت تر از سایر فیلم هایی که ساختید می دانند؛ اما می توان این طور برداشت کرد که این بار به شیوه متفاوتی به زنانگی پرداختید. در این مورد صحبت می کنید؟

بله. به نظرم آتابای شخصیت های زن قوی، عمیق و متفاوتی دارد. همان طور که شخصیت های مرد فیلم هم همین شکل هستند. اما زن های فیلم من تصمیم گیرنده اند و اصلا مرد ها فقط روایت می نمایند. در این فیلم و به شیوه متفاوتی این موضوع گفته شد. در آتابای هم شخصیت های زنی وجود دارد که با اینکه دیده نمی شوند، حضور بسیار مؤثری دارند، در قصه بسیار پررنگ هستند؛ چون جی درباره آن ها مدام صحبت می نماید. می خواستم ببینم چطور می شود همین کار را در سینما انجام داد. اساسا این نوع روایت سلیقه من است؛ وقتی غیر مستقیم درباره شخصیت هایی صحبت می کنید که دیده نمی شوند؛ شخصیت هایی که در فکر یک نفر هستند. در آتابای قصد داشتم چنین روایتی داشته باشم درباره شخصیت هایی که اصلا نمی بینیم، ولی بسیار مؤثر هستند.

تطابق فرم ومحتوا در این فیلم نکته مهمی است و البته دکوپاژ های درستی که در فیلم می بینیم. قبل از ساخت چه ایده ای برای آن داشتید؟

من کل فیلم را قبل از فیلم برداری در فکرم داشتم. برای من از همه چیز مهم تر طبیعی شدن قصه است که آن را خیلی غریزی انجام می دهم. حتی جای دوربین را سر صحنه غریزی انتخاب می کنم؛ بر اساس باور، زیبایی شناسی و ناخودآگاهم. دکوپاژ کلاسیک نمی کنم.

همان طور که گفتم، ادبیاتی که دوست دارم هم فرم روایی کلاسیک ندارد. فکر کنم فضاسازی و متعهد بودن به واقعیت مهم است؛ و باقی کارها؟

یک نمایشگاه عکس دارم که روی آن کار می کنم و نوشتن.

منبع: فرارو
انتشار: 29 اسفند 1400 بروزرسانی: 29 اسفند 1400 گردآورنده: georgiaro.ir شناسه مطلب: 2289

به "توضیحات نیکی کریمی درباره فیلم آتابای" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "توضیحات نیکی کریمی درباره فیلم آتابای"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید