نامه های میرزا کوچک خان به رهبران شوروی - تور گرجستان ارزان

11 آذر سالروز درگذشت میرزا کوچک خان مبارز انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگل است. در اینجا بخش هایی از نامه های میرزا کوچک خان به لنین و مدیوانی (از پیروان تروتسکی و عضو حزب کمونیست شوروی) به نظرتان می رسد.

این نامه ها از کتاب نهضت میرزا کوچک خان جنگلی و اولین جمهوری شورایی در ایران نوشته دکتر شاپور رواسانی برداشت شده است.

ما با شرافت خواهیم مرد

بعد از کودتای حزب کمونیست ایران، میرزا کوچک خان نامه ای به لنین و همچنین به مدیوانی نماینده دولت شوروی در گیلان فرستاد. این نامه ها دارای ارزش تاریخی فراوانی هستند، زیرا در آن ها نه فقط اوضاع گیلان بلکه خطوط اصلی انقلاب ملی به رهبری میرزا کوچک کاملا تعیین می گردد.

در این نامه ها، میرزا از اعتقاد راسخش به سوسیالیسم و تصمیم قاطعش برای مبارزه علیه استعمار انگلستان و حکومت مرکزی سخن می گوید و در همان حال بر این نکته اصرار دارد که تاکتیک و استراتژی انقلاب ایران باید مطابق داده های عینی و ذهنی در جامعه ایرانی تعیین گردد.

میرزا و همکارانش حاضر به همکاری با رهبری سیاسی دولت روسیه شوروی بودند، اما نه اطاعت از آنان و مصمم بودند آزادی اخذ تصمیم خود را در برابر همه قدرت ها حفظ نمایند.

میرزا در نامه ای که به لنین فرستاد از موافقت هایی که با نمایندگان دولت شوروی، نمایندگان دولت آذربایجان و اعضای حزب عدالت در دوم خرداد 1299 در انزلی انجام گرفته بود و از قول هایی که رهبران و شخصیت های دولت روسیه شوروی به ملل شرق داده بودند یاد کرد و در این زمینه نوشت:

پیش از ورود ارتش سرخ به انزلی، من و همکارانم در جنگل های گیلان به ضد مظالم انگلیس و دولت سرمایه داری ایران می جنگیدیم و تنها قدرت واقعی و ذی صلاح ما بودیم و توانستیم مافوق تصور به نام آزادی پرچم سرخ را برافرازیم و به تمام جهان آزاد شدنمان را از قیود سرمایه داری اعلام کنیم.

پروپاگاند های اشتراکی در ایران عملا تاثیرات سوء می بخشد، زیرا پرو پاگاندچی ها از شناسایی تمایلات ملت ایران عاجزند.

من به نمایندگان شما در موقعش گفتم که ملت ایران حاضر نیست برنامه و روش بلشویسم را قبول کند، زیرا این کار عملی نیست و ملت را به طرف دشمن سوق می دهد. نمایندگان شما با من هم عقیده شده و از سیاست من پیروی کردند، زیرا تشخیص دادند که فقط اتخاذ این سیاست است که می تواند ما را به وصول به مقاصدمان در شرق کامیاب سازد و با تعقیب همین سیاست است که تسلط انگلستان از شرق دور و نفوذ شاه محو می گردد. من با دوستانم به شهر آمده حکومت سوویتی (سوسیالیستی) تشکیل دادیم و پرچم انقلاب سرخ را برافراشتیم...

میرزا در همین نامه از یک سلسله وعده های انجام نشده دولت آذربایجان شوروی گله نموده و تاکید می نماید که شیوه کار و برنامه حزب کمونیست ایران در میان مردم گیلان موجب تقویت ضد انقلاب شده و این عوامل در میان مردم نفوذ یافته اند. او ضمن طلب یاری از دولت شوروی به حمایت از انقلاب در گیلان با صراحت و قاطعیت دخالت دولت های خارجی در امور ایران و دخالت آنان در امر انقلاب را رد می نماید.

در این زمینه میرزا در نامه ای می نویسد: .. و مداخلات نامآغاز در کار های داخلی سبب شد که انقلابیون ایرانی از خود سلب مسوولیت نمایند و صریحا اعلام دارند که کار کردن با این وضع به هیچ وجه امکان ندارد.

ما معتقدیم که قدم اول را برای آزادی ایران برداشته ایم لیکن خطر از جانب دیگر به ما روی آورده است یعنی اگر از مداخله خارجی در امور داخلی جلوگیری نگردد، معنی اش این است که هیچ وقت به مقصود نخواهیم رسید، زیرا به جای مداخله یک دولت خارجی که تا به امروز وجود داشت مداخله دولت خارجی دیگری آغاز شده است.

ما نمی توانیم افتخارات انقلابی خود را که طی 14 سال تلاش و فداکاری به دست آورده ایم یکباره محو کنیم و به حقوق ملت ایران خیانت ورزیم...

میرزا به نام حکومت انقلابی گیلان به دستور بازگشت کاژانف فرمانده ارتش سرخ در گیلان که نسبت به انقلاب ایران علاقه نشان می داد اعتراض کرد و از لنین خواهان پاسخ مثبت درباره نکات ذیل شد:

عملی ساختن قول نمایندگان روسیه سوویتی که به ملت آزاد ایران داده اند. همچنین منع مداخلات آذربایجان سوویتی در امور داخلی ایران طبق یادداشت رفیق چچرین. شناختن اختیارات جمهوری ایران چنانچه شوروی عملیات فرقه اشتراکی را تایید می نماید در آن صورت لازم می آید در برنامه کار، طبق شرایط سیاسی ایران و ممالک شرق تجدید نظر گردد.

احضار ابوکف و اعزام مجدد رفیق کاژانف، زیرا وجود شخص اخیر از نظر تخصصی نظامی کمال اهمیت را حائز است و عملیات درخشانش این ضرورت را به وجود آورده است.

میرزا در نامه ای به مدیوانی نیز از سرخوردگی عمیقش از رفتار اعضای حزب عدالت و نیرو های شوروی که در میان مردم گیلان ایجاد نارضایتی نموده اند، سخن می گوید: .. اگر این اقدامات شما دوام پیدا کند ناچاریم به هر وسیله باشد به تمام احراز و سوسیالیست های جهان حالی کنیم که وعده های شما همه اش پوچ و عاری از صحت و صداقت است. به نام سوسیالیسم اعمالی را مرتکب شده اید که لایق قشون مستبد نیکلا و قشون سرمایه داری انگلیس است.

با یک فرقه آزادی طلب و یک جمعیت انقلابی که مشقت های متوالی چندساله دیده و هنوز هم محصور دشمنان است آیا این نوع معامله می نمایند؟ ما غیر از این مساله ساده که گفتیم فعلا عملیات شما در یک گوشه ایران به جای منفعت مضرت می بخشد و مقصود را عقب می اندازد و باید صبر کرد و تدریجا عقیده را رسوخ داد، آیا عنوان دیگری کردیم؟

میرزا در همین نامه اضافه می نماید: .. من و رفقایم محال است آلت دست آن ها بشویم. عاری از شرف می دانم کسی را که حقوق حاکمیت و استقلال مملکت را هدیه شغل و مقام کند... من استقلال ایران را خواهانم و بقای اعتبارات کشور را طالبم، آسایش ایرانی و همه ابنای بشر را بدون تفاوت دین و مذهب شایقم.

من مبارزات لنین و تروتسکی و سایر زمامداران عاقل را که گفته اند هر ملتی باید مقدراتش را خود در دست بگیرد قبول داشته و در مقام اجرایش هستم. هر کس که در امور داخلی مان مداخله کند ما او را در حکم انگلیس و نیکلا و درباریان مرتجع ایران می شناسیم.

من آلت دست قوی تر از شما نشده ام چه رسد به شماها. ما با شرافت زیست نموده ایم و با شرافت مراحل انقلابی را طی نموده ایم و با شرافت خواهیم مرد.