چگونه هم جسارت نه گفتن داشته باشیم و در عین حال روابط عالی هم بسازیم؟ - تور گرجستان ارزان

اما واقعیت این است که توانایی گفتن نه می تواند تفاوت بین پیروزیت و شکست را رقم بزند. وارن بافت، سرمایه گذار مشهور، در این مورد گفته: تفاوت بین افراد پیروز و افراد بسیار پیروز این است که افراد بسیار پیروز تقریباً به همه چیز نه می گویند.

بافت تأکید دارد که زمان ارزشمندترین دارایی انسان است و نمی توان آن را خرید. این یعنی هر بار که به چیزی بله می گویید، در واقع به چیز دیگری نه گفته اید-احتمالاً به اولویت های مهم تر خودتان. بنابراین یادگیری اینکه چگونه با احترام و شفافیت نه بگویید، نه تنها بهره وری شما را افزایش می دهد، بلکه روابط شما را نیز حفظ می نماید.

چرا گفتن نه سخت است؟

گفتن نه در بسیاری از موارد با احساس گناه، ترس از رنجاندن دیگران یا نگرانی از قضاوت شدن همراه است. ما معمولاً به این دلیل که نمی خواهیم بی ادب یا بی اعتنا به نظر برسیم، به درخواست هایی پاسخ مثبت می دهیم که حتی با برنامه ها یا اهداف ما در تضاد هستند.

این موضوع به خصوص برای رهبران و مدیران چالش برانگیزتر است، زیرا انتظارات اجتماعی از آن ها ایجاب می نماید همواره در دسترس و آماده یاری باشند. با این حال، تحقیقات نشان داده است که توانایی رد درخواست ها با حفظ احترام می تواند نه تنها روابط را تقویت کند، بلکه به ایجاد اعتماد و شفافیت یاری کند.

اشتباه رایج در نه گفتن

پژوهشی که در سال 2021 در ژورنال روان شناسی مصرف نماینده (Journal of Consumer Psychology) منتشر شد، نشان داد که بهانه نداشتن وقت و زمان به عنوان بهانه برای رد درخواست، اغلب اثر معکوس دارد.

در این مطالعه تعیین شد زمانی که افراد دلیل رد درخواست خود را کمبود زمان اعلام می نمایند، طرف مقابل احساس می نماید که نادیده گرفته شده و ارزش رابطه زیر سؤال رفته است. دلیل این واکنش این است که زمان، برخلاف پول، منبعی است که مردم آن را تحت کنترل شخصی شما می دانند.

به عبارت دیگر، وقتی می گویید وقت ندارم، طرف مقابل ممکن است فکر کند که شما به طور عمدی اولویت های دیگری را به او ترجیح داده اید، حتی اگر واقعیت چنین نباشد.

چگونه نه بگوییم و رابطه را حفظ کنیم؟

گفتن نه هنر است. این مهارت احتیاج به دقت، صداقت و درک متقابل دارد. در ادامه راه چارههایی ارائه شده است که به شما یاری می نماید با احترام درخواست ها را رد کنید، بدون آنکه رابطه شما آسیب ببیند:

1. شرح بدهید، اما شفاف باشید

به جای اینکه بگویید وقت ندارم، دلیل تعیین و منطقی ارائه دهید. مثلاً بگویید:

من روی یک پروژه مهم کار می کنم که باید تا سرانجام هفته تمام گردد. به همین خاطر نمی توانم در این زمان به درخواست شما پاسخ بدهم.

شرح دادن شرایط نه تنها احترام شما به درخواست طرف مقابل را نشان می دهد، بلکه باعث می گردد او دلیل واقعی شما را درک نموده و کمتر احساس طرد شدن کند.

2. درخواست را به تعویق بیندازید

اگر امکان پاسخ فوری وجود ندارد، زمان دیگری را پیشنهاد دهید. مثلاً بگویید:

در حال حاضر نمی توانم به این موضوع بپردازم، اما اگر اشکالی ندارد، می توانیم فردا صبح درباره آن صحبت کنیم؟

این راه چاره به طرف مقابل نشان می دهد که شما به درخواست او اهمیت می دهید، اما احتیاج به زمان بیشتری دارید تا توجه لازم را به آن اختصاص دهید.

3. راه چاره جایگزین ارائه دهید

در مواقعی که امکان یاری مستقیم وجود ندارد، پیشنهاد کنید که شخص دیگری می تواند مفید باشد یا راه چاره جایگزینی پیشنهاد کنید. مثلاً بگویید:

من در حال حاضر نمی توانم در این پروژه مشارکت کنم، اما فکر می کنم علی در این زمینه تجربه خوبی دارد و می تواند یاری کند.

این روش به طرف مقابل نشان می دهد که شما به او اهمیت می دهید و در پی راه چارهی سازنده هستید.

4. با تشکر و قدردانی آغاز کنید

قدردانی از درخواست طرف مقابل نشان می دهد که شما احترام گذاشتن به احساسات او را در اولویت قرار می دهید. مثلاً:

خیلی سپاسگزارم که برای این موضوع به من اعتماد کردید. متأسفم که در حال حاضر امکان همکاری ندارم.

آغاز مکالمه با قدردانی باعث می گردد طرف مقابل کمتر احساس کند که پاسخ شما یک رد قاطعانه و سرد است.

5. محکم اما مؤدب باشید

گاهی ممکن است طرف مقابل با اصرار بخواهد شما را قانع کند که درخواست او را بپذیرید. در چنین شرایطی باید در موضع خود محکم بمانید، اما لحن مؤدبانه را حفظ کنید. مثلاً بگویید:

واقعاً دوست دارم یاری کنم، اما متأسفانه در حال حاضر تعهداتی دارم که نمی توانم از آن ها صرف نظر کنم.

چرا شفافیت اهمیت دارد؟

هنگامی که دلایل خود را به وضوح بیان می کنید، به طرف مقابل این فرصت را می دهید که شرایط شما را بهتر درک کند. این رویکرد باعث می گردد نه تنها رابطه شما خدشه دار نگردد، بلکه درک متقابل و احترام متقابل تقویت گردد.

گفتن نه مهارتی ضروری برای حفظ تمرکز، افزایش بهره وری و ایجاد مرزهای سالم است. با این حال، نحوه بیان آن اهمیت زیادی دارد. شرحات صادقانه، ارائه جایگزین ها و تأکید بر احترام به طرف مقابل می تواند تأثیر این پاسخ را به شکل مثبت مدیریت کند.